Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) – założenia i cele inicjatywy
Fundamentalnym celem WCAG jest zwiększanie dostępności cyfrowej (ang. accessibility), czyli możliwości korzystania z internetu – stron, aplikacji, platform, multimediów, usług elektronicznych itd. – przez jak najwięcej użytkowników w jak największym zakresie. Część potencjalnych odbiorców jest wykluczona cyfrowo z powodu braku dostępu do łącza o wysokiej przepustowości lub umiejętności obsługi odpowiednich urządzeń czy skomplikowanych interfejsów. Inni z kolei mają trudności związane z niepełnosprawnościami (wzroku, słuchu, ruchu, intelektualnymi) i innymi zaburzeniami (np. dysleksją). Niektóre z tych barier można usunąć poprzez odpowiednie projektowanie stron i aplikacji internetowych – i tu właśnie z pomocą przychodzi standard WCAG z jasnymi wskazówkami dla web developerów, jak zwiększyć dostępność treści dla różnych grup użytkowników.
Web Content Accessibility Guidelines są częścią Web Accessibility Initiative (WAI), stworzonej i rozwijanej przez organizację W3C. Pierwszą wersję WCAG (WCAG 1.0) opublikowano w 1999 r., w 2008 r. został wdrożony nowy standard WCAG 2.0. Obecnie obowiązują zaktualizowane wytyczne WCAG 2.1, wprowadzone w 2018 r. w reakcji na zmiany w sposobie korzystania z internetu – przede wszystkim upowszechnienie dotykowej i głosowej obsługi urządzeń. W Polsce promocją Web Content Accessibility Guidelines zajmuje się Forum Dostępnej Cyberprzestrzeni, w którego skład wchodzą różne fundacje i stowarzyszenia działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
4 główne zasady WCAG 2.1 – jak je wdrożyć?
Zgodnie z założeniami twórców standard WCAG 2.1 opiera się na 4 zasadach:
- Postrzegalność – content musi być dostępny dla użytkowników za pośrednictwem wykorzystywanych przez nich zmysłów. W tym celu warto stosować m.in. przejrzystą strukturę treści, tekst alternatywny dla zdjęć i grafik, czytelne fonty z możliwością dostosowania, napisy i audiodeskrypcje do filmów, transkrypcje materiałów audio i wideo.
- Funkcjonalność – stronę lub aplikację powinno dać się obsłużyć zarówno za pomocą samej klawiatury, jak i samej myszki. Dotyczy to przede wszystkim swobodnego włączania/wyłączania multimediów oraz klarownej nawigacji (łącznie ze zrozumiałymi anchor tekstami).
- Zrozumiałość – treść ma być dla użytkowników łatwa do zrozumienia. Na stronie czy w aplikacji należy używać prostego języka i jasnych komunikatów, a także zapewnić spójny wygląd i działanie wszystkich podstron.
- Solidność/kompatybilność – zawartość strony powinna być dostępna na wszelkiego typu urządzeniach i w różnych oprogramowaniach, z naciskiem na technologie asystujące. Kluczowy dla osiągnięcia tego standardu jest prawidłowy kod HTML.
W dokumentach WCAG można znaleźć szczegółowe wytyczne przydatne do wdrożenia powyższych zasad, wraz z mierzalnymi kryteriami sukcesu oraz wyodrębnionymi poziomami dostępności: A, AA oraz AAA (najwyższy).
WCAG – najczęściej zadawane pytania
Kto musi przestrzegać WCAG?
W Polsce do przestrzegania WCAG 2.1 zgodnie z ustawą z 2019 r. są zobowiązane wszystkie podmioty publiczne. Warto jednak starać się spełniać standardy dostępności cyfrowej także przy prowadzeniu stron o charakterze komercyjnym czy prywatnym – w ten sposób można dotrzeć do szerokiej grupy odbiorców, nie wykluczając nikogo.
Jak sprawdzić, czy strona spełnia WCAG 2.1?
Poprawność kodu HTML pod kątem zgodności z podstawowymi wytycznymi WCAG można zweryfikować przy użyciu W3C Markup Validation Service czy WAVE Web Accessibility Evaluation Tools. Narzędzia te nie analizują wszystkich aspektów wpływających na dostępność, ale mogą stanowić dobry wstęp do szerszego audytu strony w tym zakresie.
